GRUZJA - regiony Gruzja regiony historyczne 
-
- Często można spotkać się z opinią, że Abchazja jest najpiękniejszym regionem Gruzji. Leży ona pomiędzy Pasmem Głównym Kaukazu Wielkiego a wybrzeżem, gdzie góry stromo schodzą do Morza Czarnego.
- Niestety obecnie Abchazja jest zniszczonym i wyludnionym regionem, kontrolowanym przez samozwańczy reżim oraz rosyjskie wojska (działające pod przykrywką sił pokojowych WNP).
- Więcej po kliknięciu w nazwę regionu
-
- Megrelia jest stosunkowo rozległym regionem zachodniej Gruzji. Obejmuje zarówno bagniste tereny Niziny Kolchidzkiej, piaszczyste plaże, jak również alpejskie łąki i lodowce Gór Egrijskich (Megrelskich).
- Megrelia jest jednym z tych gruzińskich regionów, które słyną z cytrusów i pól herbaty.
- Na terenie Megrelii, u ujścia rzeki Rioni leży jedno z najważniejszych miast portowych kraju - Poti. W czasach starożytnych nazywało się Fazis i było grecką kolonią, która żyła z handlu z krajanami. Opisy w micie o Jazonie pozwalają przypuszczać, że to właśnie tutaj przybił do brzegu legendarny statek Argo z dzielną załoga poszukującą w kraju Kolchów złotego runa.
- Więcej po kliknięciu w nazwę regionu
-
- Guria obejmuje nadmorską nizinę, ale i stoki Gór Mescheckich. W regionie panuje wilgotny, podzwrotnikowy klimat, który pozwala na uprawę herbaty, mandarynek a nawet pomarańczy. Gurysjkie wybrzeże zachęca do wypoczynku piaszczystymi plażami. Prawdziwym magnesem dla turystów jest uzdrowisko Ureki, gdzie występują czarne piaski o magnetycznych właściwościach.
- Świadectwem bogatej i burzliwej przeszłości są liczne zabytki gruzińskiej i tureckiej architektury, budowane głównie między VI a XIV wiekiem.
- Więcej po kliknięciu w nazwę regionu
-
- Adżaria kojarzy się zazwyczaj z czarnomorskimi plażami, polami herbaty oraz gruzińskim islamem. Do Adżarii przylgnęło określenie "muzułmańska Gruzja". W miejscowym krajobrazie widać więcej meczetów niż kościołów, zaś w adżarskiej kulturze nadal są obecne islamskie i tureckie elementy.
- Stolicą regionu jest portowe Batumi, znane chociażby z piosenki polskich "Alibabek".
- Jednym z najcenniejszych zabytków Adżarii jest doskonale zachowana starożytna twierdza w Gonio, nad Morzem Czarnym. Na powierzchni prawie 5 hektarów wznosi się tam warownia, której aż 18 baszt i grube mury wznieśli sami Rzymianie.
- Więcej po kliknięciu w nazwę regionu
-
- Pośród najwyższych szczytów Kaukazu leży Swanetia - region znany z fantastycznych krajobrazów, nieskażonej przyrody, unikalnego folkloru, skarbów kultury i walecznych Swanów żyjących w kamiennych basztach.
- Swanetia jest głównym ośrodkiem gruzińskiego alpinizmu. To właśnie tutaj znajdują się najwyższe i najpiękniejsze szczyty o dużym stopniu trudności, m.in. Uszba, Dżangitau, Szchelda. Mekką wspinaczki jest słynna Ściana Bezingi, którą tworzy kilka pięciotysięczników, w tym pierwsza góra Gruzji - Szchara (5068 m n.p.m.).
- Więcej po kliknięciu w nazwę regionu
-
- Leczchumi jest niewielkim i względnie mało wyrazistym regionem zachodniej Gruzji. Jest swego rodzaju korytarzem pomiędzy Megrelią, Raczą i Dolną Swanetią.
- Bogactwem Leczchumi są źródła wód mineralnych. Warto odnotować, że w miejscowości Eubi znajduje się jedno z kilku w Gruzji źródeł wód gazowanych.
- Więcej po kliknięciu w nazwę regionu
-
- W krajobrazie Raczy dominują górskie grzbiety, często przekraczające 3000 metrów n.p.m. Północny kres regionu wyznacza strzelisty mur Pasma Wododziałowego (do 4461 m), z którego schodzą liczne lodowce. W paśmie tym sterczy wiele skalistych szczytów będących nie lada wyzwaniem dla miłośników wspinaczki. Z kolei nieco niższe Góry Leczchumskie, Dwaleckie i Raczyjskie stwarzają wiele sposobności do ambitnych wędrówek. Rwące rzeki wykorzystuje się do różnych form spływów, np. raftingu.
- Prawdziwą perełką Raczy jest kościół w Nikorcmindzie (z X wieku). Wśród miejscowych osobliwości nie można pominąć warownych zamków o charakterze "orlich gniazd".
- Więcej po kliknięciu w nazwę regionu
-
- W ciągu wieków Imeretia odgrywała ważną rolę w gruzińskiej historii. Kutaisi , czyli główne miasto regionu a zarazem drugie go wielkości w kraju, okresowo bywało stolicą całej gruzińskiej monarchii. Przez wieki w Kutaisi rezydowali władcy państw obejmujących zachodnie regiony Gruzji. Królewskie czasy zapisały się bogato w miejscowej architekturze.
- Sporą atrakcją Imeretii są wielkie odciski dinozaurów w niewielkim rezerwacie Sataplijskim.
- Z kolei grotołazów mogą zainteresować jaskinie w wapiennych skałach nieopodal Kutaisi.
- Więcej po kliknięciu w nazwę regionu
-
- Meschetia to kraina dziesiątków świątyń, zamków i warowni będących świadectwem "złotego wieku" Gruzji. To właśnie mescheckie doliny kryją słynne miasto skalne - Wardzię, ale także okazałe kompleksy klasztorne Sapary i Zarzmy. Równie dobrym znakiem rozpoznawczym regionu mogłyby być gorące źródła wód mineralnych, które są tu zaskakująco liczne.
- Na krajobrazy Meschetii składają się pokryte halami grzbiety Gór Trialeckich i Mescheckich oraz rozcięta głębokimi dolinami Wyżyna Eruszecka. Przez region przepływa Mtkawri (Kura), czyli najpotężniejsza rzeka całego Kaukazu Południowego.
- Więcej po kliknięciu w nazwę regionu
-
- Tuż przy granicy z Armenią i Turcją, na wulkanicznym płaskowyżu leży historyczna Dżawachetia. Charakterystycznym elementem dżawachekiego krajobrazu są ścięte stożki wygasłych wulkanów. Wyróżnia się ona na tle innych regionów kraju sporą liczbą jezior.
- Dzawachetia usiana jest tysiącami kurchanów z epoki brązu i wartościową architekturą.
- Więcej po kliknięciu w nazwę regionu
chetia -
- Kartlia Wewnętrzna obejmuje rozległy i pod wieloma względami zróżnicowany obszar.
- Centralną częścią regionu jest Kotlina Wewnątrzkartlijska, w której skupia się osadnictwo i leży główne miasto - Gori. Stolica regionu słynie z ruin prastarej twierdzy, ale prawdziwie światową sławę przyniósł miastu Josif Wisarionowicz Dżugaszwili, szerzej znany jako Stalin.
- Kilka kilometrów za Gori znajduje się Uplisciche ("Twierdza Boga") jedno z najstarszych miast Gruzji wykutych w skale.
- Na południowych krańcach Kartlii Wewnętrznej, pośród gór i lasów leży słynne uzdrowisko Bordżomi.
- Więcej po kliknięciu w nazwę regionu
Wewnetrzna -
- W Kartlii Dolnej mieści się centrum polityczno-gospodarcze Gruzji. Najbardziej ludne miasta to stołeczne Tbilisi oraz sąsiednie Rustawi (gruzińska wersja Nowej Huty).
- W tym regionie znajdują się miejsca i obiekty szczególnie ważne w historii państwa i narodu. Nieopodal Tbilisi leży starożytna stolica - Mccheta, gdzie w 337 r. władca Mirian ogłosił chrześcijaństwo religią państwową. Zarówno w samym mieście, jak i w okolicach zachowało się wiele imponujących świątyń z pierwszych wieków gruzińskiego chrześcijaństwa.
- Nie mniej wspaniałe skarby gruzińskiej kultury znajdują się też na wschodnich rubieżach regionu, na granicy z Azerbejdżanem. Tam, z dala od ludzkich siedzib, na skalistej półpustyni stoi kilka kompleksów klasztornych Dawid Garedżi (z VIII w.).
- Więcej po kliknięciu w nazwę regionu
Kartlia -
- Nazwa regionu wiąże się z rzeźbą terenu obfitującą w głębokie doliny (chewi = wąwóz). Nad Chewi majestatycznie góruje pięciotysięcznik - biała piramida wygasłego wulkanu Kazbek (5047 m n.p.m.).
- Chewi jest jednym z bardziej istotnych strategicznie gruzińskich regionów, gdyż przez sam jego środek biegnie fragment Gruzińskiej Drogi Wojennej. Nazwa ta obecnie wiąże się z modernizacją traktu przez władze carskie w XIX w., w celu szybkiej dyslokacji wojsk między Północnym i Południowym Kaukazem.
- Wzdłuż chewskiego odcinka Drogi Wojennej wznosi się wiele baszt oraz kilka fortyfikacji i zamków, z których większość powstała w czasach gruzińskiej monarchii.
- Więcej po kliknięciu w nazwę regionu
-
- W określeniu Mtiuletia kryje jest słowo "góra" (mta), co doskonale oddaje krajobraz tego regionu.
- Osią regionu jest fragment Gruzińskiej Drogi Wojennej, wzdłuż którego skupia się miejscowe osadnictwo. Dla kontrolowania tego strategicznego szlaku wzniesiono wiele fortyfikacji i samotnych baszt, z których wiele zachowało się do dziś.
- Niezwykle malowniczym miejscem jest Ananuri. Znajduje sie tu idealnie zachowana twierdza, ze świątynią wewnątrz murów (XVII w.). Cały kompleks przegląda się w turkusowych wodach sztucznego jeziora Żinwali.
- Więcej po kliknięciu w nazwę regionu
-
- Obszar Chewsuretii pełen jest głęboko wciętych, przepastnych dolin oraz górskich grzbietów, które miejscami pokrywają lodowce. Jest to doskonały teren do długich górskich wędrówek.
- Choć nominalnie miejscowi górale są chrześcijanami to ich obrzędowość opiera się na odwiecznych pogańskich rytuałach. Nie brakuje tu świętych gór, źródeł czy skał a podczas letnich świąt składane są ofiary ze zwierząt...
- Chewsuretia słynie głównie z wiekowych baszt strażniczych i całych wsi-twierdz, które od wczesnego średniowiecza miejscowi wznosili na skałach sterczących w widłach bystrych potoków.
- Więcej po kliknięciu w nazwę regionu
-
- Pszawetia jest doskonałym azylem od męczących upałów, które w letnich miesiącach dokuczają w miastach. Stoki tutejszych gór do połowy obrastają lasy liściaste a powyżej królują trawiaste hale miejscami upstrzone skałkami.
- Na zalesionych, ciemnozielonych zboczach wystają gdzieniegdzie jasne baszty strażnicze lub stare kościółki.
- Więcej po kliknięciu w nazwę regionu
-
- W swoistym narożniku, między Kachetię, Dagestan a Czeczenię wciśnięta jest niewielka Tuszetia. Jest ona oddzielona od reszty kraju wysokim Pasmem Głównym kaukaskiego łańcucha, który na tym odcinku prawie "nie schodzi" poniżej 3000 m n.p.m. Nic więc dziwnego, że pierwszą drogę dla ruchu kołowego doprowadzono tu dopiero pod koniec XX wieku.
- Obszar dzisiejszej Tuszetii jest zamieszkiwany przez jedynie około stu osób. Cała ludność skupia się w kilku "basztowych" wsiach leżących na dnie przepastnych wąwozów. Większość tutejszych wsi przypomina z wyglądu twierdze.
- Tuszetia jest jednym z najbardziej atrakcyjnych regionów dla pieszej turystyki. Dochodzące do 2,5 km deniwelacje dostarczając wyjątkowego wrażenia przestrzeni.
- Więcej po kliknięciu w nazwę regionu
-
- Największą sławę Kachetia zawdzięcza wybornym gatunkom wina, które - zdaniem archeologów - powstaje tu od 8 tysięcy lat!
- Niegdyś tę równinę porastały bujne lasy liściaste, dziś natomiast jest ona gęsto pokryta kobiercem winnic.
- Główne osady Kachetii powstały dookoła żyznej krainy, w miejscu gdzie Równina Alazańska styka się z okolicznymi górami. Nie brakuje tam cennych zabytków kultury a wystarczy wymienić choćby klasztory w Gremi, Ikalto, Kwareli i Szuamcie. Szczególne miejsce pośród budowli sakralnych zajmuje najwyższa w kraju katedra Alawerdi z XI w.
- Więcej po kliknięciu w nazwę regionu
Nakieruj kursor na nazwę obszar regionu by zobaczyć jego krótki opis
Po kliknięciu w mapę regionu przejdziesz to strony z jego pełnym opisem i zdjęciami
Urozmaicona topografia terenu i burzliwe dzieje Gruzji i Gruzinów wykształciły szereg regionalizmów. Poszczególne części kraju mniej lub bardziej różnią się doświadczeniem historycznym, typem gospodarki a wreszcie dialektem i ludowymi tradycjami.
Gruzini są dumni ze swego bogactwa etnograficznego, ale też podkreślają, że żyją w jednej Gruzji. Głęboko zakorzeniona tożsamość regionalna wcale nie koliduje tu z poczuciem narodowej jedności.
Wśród trudnodostępnych gór wykształciło się kilka wyraźnych grup etnograficznych, np. Swanowie, Chewsurzy czy Pszawowie. Z kolei religijna i obyczajowa odmienność Adżarii jest skutkiem kilkuset lat tureckich zaborów. Niektóre regiony np. Abchazja, Dżawachetia i część Szida Kartli - zamieszkują dziś głównie mniejszości narodowe.
Jak wiadomo procesy historyczne i etnograficzne wymykają się matematycznej analizie, stąd trudno ustalić ścisłą liczbę gruzińskich regionów i wytyczyć dokładne granice między nimi. Ponadto regiony te są zjawiskiem społecznym i podlegają nieustannej ewolucji.
W tym opracowaniu przyjmujemy podział Gruzji na 18 regionów. Każdy z nich jest na swój sposób niepowtarzalny i ma "coś swojego" do pokazania podróżnikom. Przemierzając Gruzję warto starać się wychwycić regionalne subtelności.
Poza mapą dzisiejszej Gruzji znalazło się kilka regionów, które wywarły przemożny wpływ na historię i kulturę całego narodu. Myśląc o regionach historycznych nie można zapomnieć o Zachodniej Adżarii i Lazyce, które od XVI wieku zajmuje Turcja. Dziś mieszkają tam sturczeni Gruzini - Lazowie mówiący dialektem języka gruzińskiego. Świadectwem "gruzińskości" tych ziem są setki kościołów i twierdz, które powstały w okresie największego rozkwitu gruzińskiej monarchii.
Mapa nie obejmuje również Wschodniej Kachetii czy - jak kto woli - Okręgu Zakatalskiego. W XVII wieku perski szach Abbas II wymordował lub deportował w głąb Persji miejscowych Gruzinów a na ich miejsce osiedlił ludność muzułmańską. Później komuniści zbrojnie podbili Kaukaz i włączyli historyczne ziemie Gruzinów w skład Azerskiej SRR.
Podobny los spotkał powiat Loryjski i Borczaliański, które w sowieckich czasach przypadły Armenii. Z kolei po rosyjskiej stronie granicy znalazły się północne części regionów Chewi, Chewsuretii, Abchazji i region Dwaleti, który dziś leży w Północnej Osetii-Alanii. Mało kto wie, że rosyjski kurort Soczi leżał przez setki lat w królestwie Gruzji.
AZERBEJDŻAN
GRUZJA