Pszawetia 
Pomiędzy Kachetią i Kartlią rozciąga się górzysta kraina zwana Pszawetią. Właściwie to składają się na nią górne partie dolin rzek Jori i Pszaweckiej Aragwi, które rozdziela malownicze pasmo Gór Kartlijskich (1800 - 3200 m n.p.m.).
W dolinach ciągną się łańcuchy wiosek zamieszkanych przez Pszawów, którzy trudnią się głównie rolnictwem a do dziś kultywują pradawne obyczaje, które wyrastają z pogańskiej przeszłości. Pod koniec sierpnia miejscowi oraz ich krewni świętują laszaroba. W tym wyjątkowym dniu wszyscy udają się do laszari, czyli świętych miejsc u stóp trzytysięcznych gór. Tam, zgodnie z odwiecznymi zasadami, składane są ofiary z owiec i odprawiane specjalne modły, którym przewodzi chewisberi, tj. starzec-kapłan.
Pszawetia jest doskonałym azylem od męczących upałów, które w letnich miesiącach dokuczają w miastach. Stoki tutejszych gór do połowy obrastają lasy liściaste a powyżej królują trawiaste hale miejscami upstrzone skałkami. Na zalesionych, ciemnozielonych zboczach wystają gdzieniegdzie jasne baszty strażnicze lub stare kościółki. Seria kilku obronnych wież ciągnie się m.in. od miasteczka Tianeti do wioski Zemo Artani. Ciekawy przykład architektury sakralnej stanowią dwa dobrze zachowane kościółki z XIII w. stojące na skale nad rzeki Jori w miejscowości Żebota (3 km od Tianeti). Niemal w każdej wsi można spotkać ruiny świątyń, twierdz lub przynajmniej baszt. Jedna z najciekawszych kulturowo i widokowo tras wiedzie z Tianeti przez Żebote i Artani do Chargali - rodzinnej miejscowości znanego w Gruzji poety Waży Pszawelego.
Jak wiadomo jedną ze sfer kultury są kulinaria a oryginalnych dań i napojów w Pszaweti nie brakuje. Do kolacji miejscowi zwykli popijać żypitauri, czyli wódkę z górskich owoców i ziół. Lokalną tradycję wzbogaca dambali chaczo, tj. ser długo dojrzewający w... glinianych naczyniach zakopanych w ziemi. Odznacza się on niepowtarzalnym smakiem, ale i aromatem, który odstręcza niektórych turystów a niekiedy i samych Gruzinów. Będąc w Pszawetii należy też koniecznie skosztować jagnięcych szaszłyków.
Podyskutuj o tym na FORUM...
AZERBEJDŻAN
GRUZJA