W VIII wieku wyraźnie osłabła władza zaborców nad terenami dawnych królestw Iberii i Lazyki, co pozwoliło na odradzanie się niezależnych państw. W zachodniej części gruzińskiego terytorium największego znaczenia nabrała początkowo Abchazja, zaś na wschód od Gór Suramskich wyrosły księstwa Kachetii oraz Eretii. Jednakże zalążkiem przyszłej zjednoczonej monarchii stało się państwo Tao–Klardżeti, obejmujące tereny od regionu Imeretia po północno–wschodnie prowincje dzisiejszej Turcji. Pierwszym jego władca był Aszot Bagrationi a założona przez niego dynastia Bagratydów rządziła Gruzją aż do anektowania kraju przez Rosję w 1801 roku. Kolejni władcy — Dawid III i Bagrat III — dokonali zjednoczenia niemal wszystkich ziem zamieszkanych przez ludność posługującą się językami kartwelskimi (gruzińskimi). Jedynie w rejonie Tbilisi dalej istniał muzułmański emirat. Wydatnym sojusznikiem w dziele jednoczenia terytoriów dawnych Iberii i Lazyki był autokefaliczny kościół gruziński.