strona główna GRUZJA - kultura i tradycje Architektura gruzińska Świątynia Cromi — nowe wyzwania

Świątynia Cromi — nowe wyzwania

W drugiej ćwierci VII wieku została zbudowana świątynia Cromi – kolejna niezwykle istotna budowla, która na wiele lat wyznaczyła nową drogę dla rozwoju architektury gruzińskiej. Posiada ona wiele cech wspólnych z wcześniejszymi świątyniami typu krzyżowo-kopułowego. Została zbudowana na planie krzyża. Nad całością wyraźnie dominuje kopuła, umieszczona w centrum. Wszystkie pozostałe elementy są podporządkowane jej kształtowi i wymiarom. Jednak w porównaniu z Dżwari, nie opiera się ona na ścianach, ale na czterech słupach, które zostały specjalnie wyodrębnione w części centralnej. Od strony zewnętrznej największą uwagę zwraca fasada wschodnia, której nadano wyjątkowo oryginalny sposób, co miało doniosłe znaczenie dla późniejszej architektury. Tutaj po raz pierwszy zastosowano głębokie trójkątne wnęki, które oddzielają wtopioną w mur apsydę ołtarzowa od pomieszczeń bocznych. Pomiędzy nimi znajduje się jeszcze trzecia płaska wnęka. Fasada zachodnia otrzymała natomiast jednolitą gładką powierzchnię, co sprawia wrażenie monumentalności.